ایلام
ایلام یا Elam معرب شده به عیلام نام تمدنی در منطقهای است که بخش بزرگی در جنوب غربی از فلات ایران را در پایان هزاره سوم قبل از میلاد دربرمی گرفت ولی در دورهٔ هخامنشیان به منطقه جغرافیایی سوزیانا شوش (Susa) تقلیل یافت. ایلامیان کشورشان را «هَلتَمتی» (Ha(l)tamti/Hatamti) بهمعنی «سرزمین خدا» میخواندند، اکدیان بدان «اِلامتو» (Elamtu) میگفتند و سومریان آن را با اندیشهنگاشت NIM به معنای «بالا و مرتفع» مینوشتند.
در ۲۷۰۰ پیش از میلاد، نخستین شاهنشاهی ایلامی (غیر سامی) در شوش (غرب ایران) تشکیل شد.
تمدن ایلام یکی از قدیمیترین و نخستین تمدنهای جهان است. بر اساس بخشبندی جغرافیایی امروز، ایلام باستان سرزمینهای خوزستان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و بخشهایی کوچک از استانهای فارس، بوشهر، لرستان، استان چهارمحال و بختیاری، و کرمانشاه و در دورانهایی تا جنوب دریاچه ارومیه را شامل میشد.(نیازمند منبع) احمد سواری (جعفری)نویسنده عرب مینویسد یکی از باستان شناسان تاکید کرده است که «ایران بهشت باستان شناسان است و خوزستان بهشت آثار باستانی ایران» او مینویسد بین النهرین واقعی و تاریخی که اکنون به میان رودان دجله و فرات عراق گفته میشود در واقع میانه رودان کارون و رود دجله بوده است زیرا رود فرات تا سدههای اخیر قبل از میلاد سکونتگاه قابل ملاحظهای نبوده است و خوزستان آباد ترین مکانها بوده و در آن رودخانههای بزرگی از جمله کارون، کرخه، دّز، شط العرب (اروندرود)، الجراحی و شاوور، سیمرة، مارون و... وجود داشته و منطقهای باران خیز بوده است. تپههای باستانی خوزستان از ۴ هزار سال تا ۷ هزار سال میرسد. پروفسور "هینس" اعتقاد دارد شوش، پایتخت ایلامیان بوده وتمدن ایلامی یا هیلامیت جنوب ایران و خلیج فارس و جیرفت را هم در برمی گرفته و "شهر سوخته"را هم شامل می شده است به همین دلیل بعضی مردمان این تمدن را با دراویدیان مشابهت دادهاند. شکی نیست که المیتها(ایلامی ها) تمدنی بر پایه کشاورزی داشتهاند.
استان ایلام یکی از استانهای کشور ایران است که در باختر این کشور و در ناحیهای کوهستانی و نیمه گرم قرار گرفتهاست. مرکز این استان شهر ایلام است(شهر ایلام سومین شهر مهم کردنشین ایران بعد از کرمانشاه وسنندج میباشد).[۲] استان ایلام از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایهاست.استان ایلام یکی از استان های مهم کردنشین ایران محسوب میشود.
این استان از استانهای کمابیش جنگلی ایران است. پیش از دوره رضاشاه به این ناحیه پشتکوه میگفتند، اما در شهریور ۱۳۱۴ ه. ش. در زمان پادشاهی رضاشاه به موجب تصویبنامهٔ هیأت وزیران و به منظور یادآوری عظمت و شکوه تمدن عیلام باستان، نام روستای حسینآباد، به ایلام تغییر یافت و این روستا به عنوان شهر و مرکز استانی به نام ایلام انتخاب شد. منطقه تمدن باستانی عیلام در استانهای فارس و خوزستان امروزی تمرکز داشت اما ظاهرا تصمیم دوران رضاشاه برای نامگذاری استان ایلام به این موضوع برمیگردد که منطقه پشتکوه نیز در دورههایی بخشی از ناحیه عیلام باستان بودهاست.